Malatya Yeni Camii

Hepimizi derinden yaralayan Kahramanmaraş depremi. Türkiye son yüzyılda meydana gelen en büyük doğal afetlerden birisiyle uyandı 6 Şubat sabahına.

AFAD verilerine göre merkez üssü Kahramanmaraş Pazarcık ilçesi olan 7.7 büyüklüğünde ki depremden geriye acılar, gözyaşı kaldı hepimize. Giden canlarımız, kolay saramayacağımız yaralarımız. Tarifi imkansız, kelimelerin yetersiz kaldığı acılar.

Tüm bunların yanında tarihi öneme de sahip olan bir çok yapı da zarar gördü depremde. Yapımına 1893 ‘te başlanan 2. Sultan Abdulhamid ‘in desteğiyle 1912 yılında tamamlanan Malatya Yeni Camii ‘de bu yapılardan birisi. Yıllara meydan okuyan camii son depremle birlikte tamamen yıkıldı.

Osmanlı mimarisini günümüze taşıyan, Malatya şehrinin simgesi haline gelen camii tamamen kesme taştan inşa edilerek yapılıyor. Merkez kubbe ve beş gözlü son cemaat mekanından oluşan Malatya Yeni Camii ilk olarak 1843 ‘te Hocazade Hacı Yusuf tarafından yaptırılıyor. Eski caminin 1893 ‘te meydana gelen ‘büyük zelzele’ tabir edilen depremde yıkılmasından sonra vatandaşlar kendi arasında para toplayarak tekrar camii yaptırmaya karar veriyor. Eski camiden kalan, şerefeden üstü yıkılan minare.

Caminin zemin kısmı bataklık olduğu için zemini kurutmak için ardıç ağaçları çakılarak temel bunun üzerine oturtuluyor. O dönemde yardımlar yetersiz kalınca dönemin padişahı 2. Abdülhamid Han ‘a başvuruluyor. 2. Abdülhamid Han ‘ın 10 bin altın yardımıyla 1912 ‘de tamamlanan camiinin minaresi ve son cemaat kısmında ki kubbe araya Birinci Dünya Savaşı’nın girmesiyle eksik kalıyor ancak o eksikliklerde Cumhuriyet döneminde gideriliyor.

Malatya Yeni Camii şehrin en ihtişamlı yapısı olması nedeniyle yerli ve yabancı turistlerin uğrak yeri olan camide 1964 ‘te ki deprem sonrası kapsamlı restorasyon çalışması yapılarak üst örtüsünde ki kurşunlar ve sıvalar yenileniyor. İçerisine kalem işçiliği süslemeler yaptırılan camiinin minaresinin üst kısmında ki taşlar sökülerek büyük alemler takılıyor. Son olarak 2005 yılında kapsamlı bir restorasyondan geçirilen Malaya Yeni Camii ile ilgili halk arasında ustasının düşerek öldüğü için minaresinin yarım kaldığı gibi bazı rivayetlerde mevcut.

Ve artık bu şaheser yok. Evet orada kaybettiğimiz insanlarımız, yaralılarımız elbette çok çok daha önemli ama yıkılan tarihimizde insanda onarılması güç yaralar açıyor.